Phú Xuân là một xã vùng đầm phá thuộc huyện Phú Vang, với diện tích đất tự nhiên 3022,64 ha, tổng dân số tại thời điểm 8676 người/ 2421 hộ, sinh sống trải dài trên 07 thôn, trong đó có 02 thôn định cư vạn đò. Nghề nghiệp chủ yếu là sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản nước lợ, ngoài ra có một số nghề phụ khác như: thợ hồ, dịch vụ và buôn bán nhỏ…Trình độ nhận thức không đồng đều, đời sống kinh tế nói chung còn nhiều khó khăn do những năm gần đây tình hình dịch bệnh ở cây trồng vật nuôi diễn biến phức tạp, cụ thể năm 2016, 2017 ảnh hưởng sự cố môi trường Biển của 04 tỉnh miền Trung, năm 2019 bệnh dịch tả lợn Châu Phi và hiện nay dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do Virus Corona gây ra.

Dưới sự lãnh chỉ đạo của Đảng ủy, Chính quyền địa phương các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, quốc phòng và an ninh luôn được giữ vững và ngày càng được nâng cao. Trong đó; Phong trào bảo vệ quyền lợi trẻ em, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình của địa phương ngày được chú trọng và phát triển rộng khắp. Về lĩnh vực này được Đảng ủy và Chính quyền địa phương quan tâm, xác định đây là một trong những nội dung quan trọng trong các kế hoạch và chương trình kinh tế xã hội hàng năm và mãi về sau này.

Năm 2020 là năm thứ 15 thực hiện Chỉ thị 49-CT/TW của Ban Bí thư, kế hoạch số 56-KH/TU về xây dựng gia đình thời kỳ Công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, nhằm tiếp tục đánh giá việc tổ chức học tập, nghiên cứu, quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị 49-CT/TW của các cấp ủy Đảng, sau 15 năm thực hiện Chỉ thị trên đã góp phần phát huy các giá trị văn hóa gia đình truyền thống tốt đẹp trong công cuộc đổi mới của mọi người dân, đời sống của các gia đình được cải thiện cả vật chất và tinh thần, trẻ em được gia đình quan tâm nhiều hơn, các mối quan hệ gia đình đã trở nên dân chủ và cởi mở hơn, quyền và lợi ích của mỗi cá nhân ngày càng được tôn trọng và bảo vệ. Tâm lý quý con trai hơn con gái đã được thay đổi đáng kể trong các cặp vợ chồng trẻ. Tỷ lệ phụ nữ tham gia quyết định công việc quan trọng của gia đình như sản xuất nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và các hoạt động chính trị - xã hội ngày càng cao.

Để phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế, tồn tại và đề ra phương hứng nhiệm vụ thời gian tiếp theo trong việc thực hiện công tác gia đình theo tinh thần nội dung của Chỉ thị số 49 - CT/TW và Thông báo kết luận số 26 - TB/TW, UBND xã Phú Xuân báo cáo cụ thể như sau:

PHẦN THỨ NHẤT

CÔNG TÁC QUÁN TRIỆT, TUYÊN TRUYỀN VÀ TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHỈ THỊ 49 - CT/TW

I. Công tác tổ chức quán triệt, xây dựng kế hoạch và công tác tuyên truyền thực hiện Chỉ thị 49 - CT/TW, Thông báo Kết luận số 26 - TB/TW:

1. Tổ chức quán triệt, xây dựng kế hoạch thực hiện Chỉ thị 49 -CT/TW, Thông báo Kết luận số 26 - TB/TW:

          Sau khi được quán triệt, tiếp thu nội dung Chỉ thị 49 - CT/TW, thông báo Kết luận số 26 - TB/TW tại huyện, Đảng ủy đã tổ chức Hội nghị quán triệt trong đội ngũ cán bộ cốt cán của xã và đảng viên trong Đảng bộ; trên cơ sở đó, Đảng ủy đã ban hành Chương trình hành động, chỉ đạo UBND xã xây dựng kế hoạch để triển khai thực hiện; Chỉ đạo UBMTTQVN và các  đoàn thể xã căn cứ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mình xây dựng kế hoạch phối hợp triển khai.

Công tác xây dựng gia đình thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước được cấp ủy, chính quyền đặc biệt chú trọng; trong chủ trương, nhiệm vụ chính trị hàng năm của địa phương đã đưa nội dung công tác gia đình, nhất là công tác phòng, chống bạo lực gia đình, xây dựng gia đình văn hóa vào phương hướng, nhiệm vụ, kế hoạch của Đảng ủy, UBND xã để lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình. Nhờ vậy, việc tổ chức quán triệt, xây dựng kế hoạch thực hiện Chỉ thị 49 - CT/TW và Thông báo kết luận số 26 - TB/TW của Ban Bí thư và Kế hoạch số 56 - KH/TU của Tỉnh ủy được thực hiện nghiêm túc.

2. Công tác tuyên truyền, giáo dục thực hiện Chỉ thị 49-CT/TW, Thông báo số 26-TB/TW và các văn bản pháp luật về gia đình:

Công tác tuyên truyền, giáo dục được thực hiện thường xuyên thông qua bằng nhiều hình thức như các buổi Hội nghị, cuộc họp do Đảng ủy, UBND xã tổ chức; qua các đợt sinh hoạt khu dân cư của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể xã; hoạt động của các Làng, Thôn văn hóa, các buổi họp dân trên địa bàn và tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh của xã.

Công tác tuyên truyền, giáo dục tập trung vào các văn bản chỉ đạo của Trung ương, tỉnh và của huyện về chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; các quan điểm của Đảng và Nhà nước trong chiến lược xây dựng gia đình, bảo đảm xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc; vận động mỗi cặp vợ chồng sinh từ 01 đến 02 con, lấy hạnh phúc gia đình làm động lực của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới… thông qua các dịp kỷ niệm “Ngày Quốc tế hạnh phúc” (20/3), “Ngày Gia đình Việt Nam” (28/6),  “Ngày Quốc tế phòng chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em” (25/11); ngoài ra, công tác tuyên truyền, giáo dục được thực hiện với hình thức cổ động trực quan bằng khẩu hiệu, băng rôn, tờ rơi….

Qua công tác quán triệt, tuyên truyền, giáo dục nội dung về xây dựng gia đình thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhận thức về trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương, UBMTTQVN, các tổ chức chính trị - xã hội và đội ngũ cán bộ, đảng viên có nhiều chuyển biến. Việc xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, bình đẳng và công tác gia đình được nhân dân trên địa bàn tích cực hưởng ứng, góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, công tác xây dựng gia đình của địa phương trong thời gian qua. Tuy nhiên, trong công tác gia đình và xây dựng gia đình vẫn còn một số hạn chế, khó khăn đó là:

- Phú Xuân là xã có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, nên nguồn lực đầu tư cho công tác gia đình chưa đảm bảo yêu cầu hiện nay.

- Năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình còn hạn chế, còn kiêm nhiệm nên thời gian dành cho công tác gia đình chưa nhiều.

II. Kết quả thực hiện Chỉ thị 49 - CT/TW, Thông báo Kết luận số 26TB/TW và các văn bản pháp luật về gia đình.

1. Công tác củng cố tổ chức bộ máy nâng cao hiệu lực quản lý về công tác gia đình:

*/ Công tác sắp xếp, củng cố tổ chức bộ máy làm công tác quản lý:

Sau khi có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp và các văn bản pháp luật về gia đình. Để công tác gia đình được triển khai thực hiện một cách có hiệu, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, UBND xã đã thành lập các Ban chỉ đạo và các tổ công tác triển khai có hiệu quả về công tác gia đình nói chung và công tác trẻ em nói riêng. Uỷ ban nhan dân xã đã Quyết định thành lập các Ban chỉ đạo, cụ thể:

Ban Chỉ đạo “Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; Ban chỉ đạo phòng, chống bạo lực gia đình; Ban dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Ban chủ nhiệm các câu lạc bộ, Ban chủ nhiệm mô hình khám sức và tư vấn tiền hôn nhân, Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe...

*/ Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác gia đình:

Công tác bồi dưỡng cán bộ làm công tác gia đình tại địa phương thường xuyên quan tâm; hàng năm, UBND xã cử cán bộ tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn về công tác gia đình theo chương trình, kế hoạch của huyện.

        2. Nguồn lực đầu tư cho công tác gia đình.

Ngoài sự quan tâm hỗ trợ của cấp trên, nguồn lực đầu tư cho công tác gia đình của địa phương trong thời gian qua chủ yếu là nguồn lực từ huy động xã hội hóa trong nhân dân, cộng đồng.

3. Việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách và hệ thống dịch vụ xã hội liên quan đến gia đình:

Trên cơ sở quán triệt và nhận thức sâu sắc về công tác xây dựng gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; từ những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, Đảng ủy đã lãnh, chỉ đạo UBND xã xây dựng nhiều chương trình, kế hoạch với những nội dung sát thực, phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương nhằm tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ về công tác xây dựng gia đình theo tinh thần nội dung Chỉ thị 49 - CT/TW của Ban Bí thư.

4. Công tác phối hợp của các ban ngành, đoàn thể chính trị - xã hội đối với công tác gia đình:

Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ủy, trong triển khai thực hiện luôn có sự phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ giữa chính quyền, Uỷ ban MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội; trong phối hợp, mỗi cơ quan, đoàn thể luôn xác định chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mình trong phối hợp, triển khai; nhờ vậy, mà công tác xây dựng gia đình thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước tại địa phương được các tổ chức trong hệ thống chính trị của xã tích cực vào cuộc và triển khai có hiệu quả.

Trong 15 năm qua, UBND xã đã phối hợp với các đoàn thể tổ chức các phong trào, hưởng ứng các hoạt động trọng tâm của công tác gia đình, cụ thể như: phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”; gia đình Cựu chiến binh gương mẫu, xây dựng gia đình “No ấm - bình đẳng - tiến bộ - hạnh phúc”, gắn liền với công tác tuyên truyền vận động thực hiện phong trào phòng, chống tệ nạn xã hội từ trong gia đình; phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em, phương pháp nuôi dạy con, thực hiện DS - KHHGĐ; phòng, chống bạo lực gia đình.

Tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ “Bình đẳng giới”, Câu lạc bộ “Không sinh con thứ 3”,“ Gia đình hạnh phúc”; Câu lạc bộ “Phát triển kinh tế gia đình” phát động phong trào hộ gia đình cán bộ, hội viên phụ nữ đăng ký thực hiện xây dựng gia đình “5 không - 3 sạch”.

5. Một số kết quả cụ thể:

        a) Phong trào xây dựng gia đình văn hóa:

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn” được chú trọng triển khai, đặc biệt là sau khi các làng, thôn trên địa bàn xã đăng ký xây dựng và được công nhận làng, thôn đạt chuẩn văn hóa thì phong trào xây dựng gia đình văn hóa hàng năm được toàn dân tích cực tham gia và đạt được kết quả tích cực. Tỷ lệ hộ gia đình đăng ký xây dựng gia đình văn hóa và được xét công nhận đạt chuẩn GĐVH hàng năm đều tăng, cụ thể:

- Năm 2005: có 1866/1867 hộ đăng ký xây dựng GĐVH; số hộ được xét công nhận đạt chuẩn GĐVH: 1203/1866 hộ, đạt tỷ lệ 64,4%.

- Năm 2010: có 1987/1988 hộ đăng ký xây dựng GĐVH; số hộ được xét công nhận đạt chuẩn GĐVH: 1443/1987 hộ, đạt tỷ lệ 73%.

- Năm 2015: có 2127/2128 hộ đăng ký xây dựng GĐVH; số hộ được xét công nhận đạt chuẩn GĐVH: 1641/2127 hộ, đạt tỷ lệ 77 %.

- Năm 2019: có 2165/2163 hộ đăng ký xây dựng GĐVH; số hộ được xét công nhận đạt chuẩn GĐVH: 1868/2163 hộ, chiếm tỷ lệ 86%.

Hiện nay toàn xã có 7/7 làng, thôn được công nhận đạt chuẩn văn hóa.

        b) Việc thực hiện chính sách đối với gia đình chính sách, khó khăn:

Việc triển khai và thực hiện chính sách đối với gia đình chính sách, khó khăn từ năm 2005 đến cuối năm 2019 được thực hiện một cách kịp thời, đảm bảo đầy đủ chế độ, đúng đối tượng; qua đó, hầu hết các gia đình chính sách, khó khăn được chăm lo đầy đủ, ổn định cuộc sống. Tổng số hộ được hỗ trợ về nhà ở từ năm 2005 đến năm 2019: 178 hộ; trong đó gia đình chính sách: 72 hộ.

        c) Về chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của gia đình:

Ngoài công tác chăm lo đời sống về kinh tế, thì công tác chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho gia đình đặc biệt quan tâm thông qua các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, chương trình phát triển cộng đồng, công tác xã hội hóa. Nhờ vậy, mà đời sống vật chất và tinh thần của gia đình ngày càng được nâng cao; thu nhập bình quân đầu người năm 2005: 10,5 triệu đồng đến năm 2019: 37,4 triệu đồng. Tỷ lệ hộ nghèo năm 2010 tỷ lệ 19,24%; năm 2019: tỷ lệ giảm còn 8,64%.

Đến nay, có trên 95% hộ gia đình trên địa bàn xã có phương tiện nghe nhìn và có điều kiện tiếp cận các dịch xã hội khác.

        d) Công tác bình đẳng giới trong gia đình:

Công tác bình đẳng giới ngày càng được đẩy mạnh, pháp luật về bình đẳng giới thường xuyên được phổ biến, tuyên truyền thực hiện trong nhân dân; nhận thức và thực hiện bình đẳng giới trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và trong nhân dân có sự chuyển biến tích cực, góp phần xây dựng xã hội tiến bộ, bình đẳng.

Tình trạng bạo lực gia đình ngày càng giảm, các vụ liên quan đến bạo lực gia đình được phát hiện và xử lý kịp thời; tổng số vụ bạo lực gia đình hàng năm cụ thể, năm 2005: có 05 vụ; năm 2010: có 00 vụ; năm 2015: có 08 vụ; năm 2019: có 02 vụ.

Trong 15 năm qua, trên địa bàn xã việc xâm hại tình dục trẻ em không xảy ra; có 05 trường hợp tảo hôn, không có trường hợp hôn nhân cận huyết thống.

        đ) Công tác giáo dục, chăm sóc sức khỏe gia đình:

Công tác giáo dục, chăm sóc sức khỏe gia đình thường xuyên được triển khai bằng nhiều hình thức phù hợp, hiệu quả như: thông qua các đợt truyền thông về sức khỏe sinh sản - KHHGĐ; sinh hoạt các Câu lậc bộ: “Bình đẳng giới”, “Không sinh con thứ 3”, “Những ông bố, bà mẹ nuôi con khỏe, dạy con ngoan”; phong trào toàn dân rèn luyện sức khỏe; phong trào thể dục thể thao…

        III. Đánh giá chung

        1. Ưu điểm:

Việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của UBND huyện, Phòng văn hóa - thông tin huyện; sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ủy về công tác gia đình; sự phối hợp đồng bộ, có hiệu quả của các ban ngành, đoàn thể cùng với đồng tình hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân và sự cố gắng của đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình của xã nên việc thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW, ngày 21/02/2005 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Xây dựng gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước” trên địa bàn xã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị hàng năm và từng thời kỳ của địa phương.

Trong quá trình triển khai Chỉ thị số 49-CT/TW của Ban Bí thư đã chỉ đạo thực hiện lồng ghép với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở khu dân cư để thực hiện tốt công tuyên truyền, phổ biến chủ trương, Chỉ thị; qua đó nhằm nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của gia đình, cá nhân trong xây dựng gia đình hòa thuận, ấm no, hạnh phúc. Nhận thức của cán bộ, nhân dân về lợi ích của việc xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng từng bước được nâng lên.

Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục đã được triển khai sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, qua đó không ngừng nâng cao nhận thức trong cán bộ và nhân dân về công tác xây dựng gia đình trong thời kỳ mới. Những kiến thức cơ bản về công tác xây dựng gia đình như: hôn nhân gia đình, chăm sóc bảo vệ con cái, chăm sóc sức khỏe sinh sản; phòng, chống bạo lực gia đình và xây dựng gia đình văn hóa được toàn thể cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, các tầng lớp nhân dân nắm vững, đồng tình hưởng ứng và triển khai thực hiện.

        2. Hạn chế, khó khăn:

- Các nhiệm vụ của công tác xây dựng gia đình chưa thật sự gắn chặt với các biện pháp thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

- Trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức của một bộ phận nhân dân về công tác gia đình còn hạn chế. Việc giáo dục đạo đức trong từng gia đình của một bộ phận nhỏ gia đình còn xem nhẹ, chưa quan tâm đúng mức tới vai trò của gia đình.

- Công tác thông tin, nêu gương người tốt, việc tốt trong phong trào xây dựng gia đình văn hóa, tuy có triển khai nhưng chưa được thường xuyên.

- Sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và Ban điều hành các thôn trong triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở khu dân cư và phong trào xây dựng gia đình văn hóa có lúc thiếu chặt chẽ, chưa phát huy hết chức năng, trách nhiệm của cơ quan, ban ngành, đơn vị.

3. Nguyên nhân hạn chế, khó khăn:

- Đời sống kinh tế - xã hội của xã còn gặp nhiều khó khăn, một số hộ gia đình thu nhập kinh tế còn thấp.

- Tổ chức bộ máy làm công tác gia đình của xã chưa đáp ứng được yêu cầu; đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình của xã đều là kiêm nhiệm, chưa được đào tạo trình độ chuyên môn chuyên sâu, do đó tham mưu để triển khai thực hiện có mặt còn hạn chế.

- Nguồn kinh phí đầu tư của nhà nước cho công tác gia đình không được đảm bảo. Trong khi đó, nguồn kinh phí của địa phương còn gặp nhiều khó khăn.

PHẦN THỨ HAI

MỘT SỐ NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC THỰC HIỆN CHỈ THỊ 49-CT/TW TRONG THỜI GIAN TỚI

1. Nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng; hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền trong triển khai thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW, ngày 21/02/2005 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Xây dựng gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước” trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

2. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác gia đình. Phát huy vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị địa phương; tăng cường vận động, động viên các tầng lớp nhân dân, cộng đồng tích cực tham gia trong việc thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW của Ban Bí thư.

3. Thường xuyên tuyên truyền, giáo dục sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân về tầm quan trọng của gia đình đối với xã hội; tổ chức tốt các hoạt động nhân kỷ niệm “Ngày Quốc tế hạnh phúc” (20/3), “Ngày Gia đình Việt Nam” (28/6),  “Ngày Quốc tế phòng chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em” (25/11) và các mô hình, câu lạc bộ về chăm sóc sức, các phong trào thể dục thể thao…

4. Tổ chức tuyên truyền và triển khai thực hiện tốt Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới, Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030.

5. Duy trì hoạt động của các tổ hòa giải tại thôn, xóm; hình thành các nhóm trợ giúp nạn nhân bị bạo lực, kiên quyết đấu tranh xử lý các hành vi bạo lực gia đình. Gắn thực hiện “Xây dựng gia đình hạnh phúc” với thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” ở khu dân cư.

6. Tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp về đảm bảo an sinh xã hội; chế độ, chính sách đối với gia đình chính sách, khó khăn, hộ nghèo.

PHẦN THỨ BA

ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ

1. Đề nghị các cấp quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ để giúp cho địa phương triển khai tốt công tác gia đình, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đề ra.

2. Quan tâm mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn về công tác gia đình, kỹ năng phòng, chống bạo lực gia đình cho đội ngũ cán bộ  làm công tác gia đình.

3. Xem xét hỗ trợ kinh phí cho địa phương để đảm bảo hoạt động công tác gia đình trong giai đoạn hiện nay./.